#จุุลศักราชคืออะไร? #อาสยุชมาสคืออะไร?
ตัวอย่างเช่น วุธวาร ขึ้น ๖ ค่ำ เดือนสิบเอ็ด(๑๑) ปีชวด อาสยุชมาส โทศก จ.ศ. 1382 , ค.ศ. 2020 , ม.ศ. 1942 , ร.ศ. 239 คำว่า อาสยุชมาสนั้น คำตอบคือ เดือน๑๑ ค่ะ
ในเอกสารโบราณของไทยจำนวนไม่น้อย นิยมอ้างเวลา โดยใช้จุลศักราช โดยใช้ควบคู่กับปีนักษัตร หรือ ระบุเฉพาะเลขตัวท้ายของจุลศักราช และปีนักษัตร ทำให้สามารถระบุปี ได้ในช่วงกว้างถึงรอบละ 60 ปี
จุลศักราชนั้น เป็นศักราชที่เริ่มเมื่อ พ.ศ. ๑๑๘๑ (ค.ศ. ๖๓๘) นับรอบปีตั้งแต่ ๑๖ เมษายน ถึง ๑๕ เมษายน
ปฏิทินจุลศักราช/ปฏิทินพม่าที่แพร่หลายอยู่ในพื้นที่ต่าง ๆ บนแผ่นดินใหญ่ของภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้มีอยู่หลายแบบ ในขณะที่ระบบปฏิทินพม่าจะอ้างอิงเดือนต่าง ๆ ตามชื่อเดือน ระบบปฏิทินจุลศักราชของสิบสองปันนา เชียงตุง ล้านนา ล้านช้าง และสุโขทัย จะอ้างถึงเดือนต่าง ๆ ด้วยเลขลำดับเดือนแทน สิ่งเหล่านี้ทำให้การศึกษาเอกสารและจารึกโบราณในประเทศไทยต้องอาศัยความระมัดระวังเป็นพิเศษ กล่าวคือ นอกจากจะต้องแน่ใจว่าวันที่ปรากฏในเอกสารจารึกเป็นวันที่ใช้ตามระบบปฏิทินท้องถิ่นต้นกำเนิดเอกสารแล้ว ยังต้องระวังถึงแบบแผนการใช้ปฏิทินที่แตกต่างกันในแต่ละพื้นที่ของท้องถิ่นนั้น ๆ เองอีกด้วย อย่างไรก็ตาม การนับเดือนตามระบบปฏิทินจุลศักราชที่ใช้ในประเทศกัมพูชา (เขมร) ซึ่งถือเอาเดือนมิคสิระเป็นเดือนอ้ายหรือเดือนแรกของปี จะเรียงลำดับเลขเดือนและชื่อเดือนตรงกัน
ชื่อดาว ชื่อ เดือนไทย
๑. จิตร จิตรมาศ เดือน ๕ เมษายน
๒. วิสาข วิสาขมาส เดือน ๖ พฤษภาคม
๓. เชฏฐ เชษฐมาส เดือน ๗ มิถุนายน
๔. อาสาธ อาสาธมาส เดือน ๘ กรกฎาคม
๕. สาวนะ สาวนมาส เดือน ๙ สิงหาคม
๖. ภัทรปท ภัทรปทมาส เดือน ๑๐ กันยายน
๗. อาสยุช อาสยุชมาส เดือน ๑๑ ตุลาคม
๘. กัตติกา กัตติกมาส เดือน๑๒ พฤศจิกายน
๙. มิคสิร มิคสิรมาส เดือน ๑ ธันวาคม
๑๐.ปุสย ปุสยมาส เดือน ๒ มกราคม
๑๑.มาฆ มาฆมาส เดือน ๓ กุมภาพันธ์
๑๒.ผัดคุณี ผัดคุณมาส เดือน ๔ มีนาคม
ระบบของไทยและกัมพูชาจะมีการกำหนดชื่อปีในทุกรอบ ๑๒ ปี ด้วยชื่อสัตว์ต่าง ๆ ทำนองเดียวกับปีนักษัตรของจีน
| ปีที่ | สัตว์ประจำปี | ชื่อภาษาไทย | ชื่อภาษาเขมร | ลูกมื้อ (ล้านนา/ล้านช้าง) |
|---|
| ๑ | หนู | ชวด | ជូត (ชวด) | ไจ้ |
| ๒ | วัว | ฉลู | ឆ្លូវ (ฉลูว) | เป้า |
| ๓ | เสือ | ขาล | ខាល (ขาล) | ยี |
| ๔ | กระต่าย | เถาะ | ថោះ (เถาะ) | เหม้า |
| ๕ | นาค/มังกร | มะโรง | រោង (โรง) | สี |
| ๖ | งูเล็ก | มะเส็ง | ម្សាញ់ (มสัญ) | ไส้ |
| ๗ | ม้า | มะเมีย | មមី (มมี) | สะง้า |
| ๘ | แพะ | มะแม | មមែ (มแม) | เม็ด |
| ๙ | ลิง | วอก | វក (วอก) | สัน |
| ๑๐ | ไก่ | ระกา | រកា (รกา) | เร้า |
| ๑๑ | สุนัข | จอ | ច (จอ) | เส็ด |
| ๑๒ | หมู (ไทย/เขมร)
ช้าง (ล้านนา/ล้านช้าง) | กุน | កុរ (กุร) | ไค้ |
การเรียกศกตามเลขท้ายปี
ในระบบปฏิทินแบบจุลศักราชของไทยและกัมพูชา จะมีการเรียกชื่อศกตามเลขท้ายปีจุลศักราชโดยใช้ชื่อเรียกอย่างเดียวกันตามลำดับเลขในภาษาบาลี-สันสกฤต ส่วนในล้านนาและล้านช้างก็มีระบบที่คล้ายคลึงกัน คือระบบ "แม่มื้อ" ใช้กำหนดเรียกชื่อศกในทุกรอบ ๑๐ ปี ดังนี้
| เลขศักราชที่ลงท้าย | ภาษาไทย | ภาษาเขมร | แม่มื้อ (ล้านนา/ล้านช้าง) |
|---|
| ๑ | เอกศก | ឯកស័ក | ปีกัด |
| ๒ | โทศก | ទោស័ក | ปีกด |
| ๓ | ตรีศก | ត្រីស័ក | ปีร้วง |
| ๔ | จัตวาศก | ចត្វាស័ក | ปีเต่า |
| ๕ | เบญจศก | បញ្ចស័ក | ปีก่า |
| ๖ | ฉศก (/ฉอ-สก/) | ឆស័ក | ปีกาบ |
| ๗ | สัปตศก | សប្តស័ក | ปีดับ |
| ๘ | อัฐศก | អដ្ឋស័ក | ปีรวาย |
| ๙ | นพศก | នព្វស័ក | ปีเมือง |
| ๐ | สัมฤทธิศก | សំរឹទ្ធិស័ក | ปีเปิก
|
พิธีกรรมที่สำคัญอย่างหนึ่งในกรุงศรีอยุธยาในเดือน๑๑ คืออาสยุชพิธี เป็นพระราชพิธีที่สำคัญมาก ซึ่งเป็นพิธีกรรมเสี่ยงทายเพื่อควบคุมน้ำ พิธีกรรมช่วยสร้างความมั่นใจให้เกิดขึ้นเพื่อเป็นขวัญและกำลังใจในการทำการเกษตร ตามลักษณะภูมิประเทศของพระนครศรีอยุธยาซึ่งเป็นที่ลุ่มต่ำ น้ำท่วมทุ่งค่ะ
วันพุธ ช่วงบ่ายฝนตกลงมาพอสมควรเลยค่ะ ตามปฏิทินสุริยยาตร์ดาวจันทร์จะจรเข้าราศีธนูเป็น คู่ธาคุกับดาวพฤหัสบดี และมีดาวเสาร์เดินมนท์สถิตย์ราศีธนูค่ะ ในทางตำราว่าไว้ จะเกิดอุบัติการณ์เกี่ยวกับดิน ดาวพฤหัสบดีเป็นดาวอธิกธาตุส่วนดาวจันทร์เป็นดาวอนุกธาตุค่ะ อันนี้คงต้องดูกันไปค่ะ
ขอบคุณที่กดเป็นเพื่อนในเพจ https://www.facebook.com/zodietcและกดติดตามกันค่ะ
ขอบคุณมากๆค่ะ
ความคิดเห็น
แสดงความคิดเห็น